Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê×ÊÁÏ

Polska gospodarka przetrwa?a globalne i regionalne szoki zewn?trzne dzi?ki zr¨®?nicowanej strukturze gospodarczej, integracji z regionalnymi ?a¨½cuchami warto?ci, dba?o?ci o stabilno?? makroekonomiczn?, zdrowemu sektorowi finansowemu, oraz krajowemu rynkowi pracy, kt¨®ry wspiera? wyra?ny wzrost p?ac i konsumpcj? prywatn?. Przyczynia?o si? to do redukcji ub¨®stwa d?ugoterminowego i wzrostu mediany dochod¨®w. Kryzysy os?abi?y jednak pozycj? fiskaln? kraju, a kryzys energetyczny spowodowany przez rosyjsk? inwazj? na Ukrain? doprowadzi? do znacz?cego wzrostu inflacji, obni?aj?c si?? nabywcz? gospodarstw domowych i ci???c na tempie wzrostu gospodarczego.

Nowy rz?d, kt¨®ry przej?? w?adz? w grudniu 2023 r. ma przed sob? du?e wyzwania, w tym popraw? jako?ci instytucji, zw?aszcza w obszarze rz?d¨®w prawa. Tak?e polski model gospodarczy jest na rozdro?u: wymaga on zwi?kszenia produktywno?ci poprzez stymulowanie innowacji, dekarbonizacji energetyki, zmierzenia si? z rosn?cymi nier¨®wno?ciami dochodowymi, a tak?e przekwalifikowania i podniesienia kwalifikacji si?y roboczej w kontek?cie szybko starzej?cej si? populacji. Do odbudowy bufor¨®w fiskalnych i umo?liwienia wydatkowania na zdrowie publiczne, obron? narodow? oraz energetyk? odnawialn? potrzebna jest wy?sza efektywno?? wydatkowania ?rodk¨®w publicznych i podatkowych.

?rednioterminowe perspektywy wzrostu gospodarczego zale?? od przeprowadzenia zielonej i technologicznej transformacji, a tak?e zlalezienia odpowiedzi na brak si?y roboczej, kt¨®ry wyst?puje pomimo zasilenia rynku pracy przez niemal milion uchod?c¨®w z Ukrainy. Transformacja technologiczna i osi?gni?cie ambitnych unijnych cel¨®w dekarbonizacyjnych, pola na kt¨®rych Polska odstaje od innych pa¨½stw cz?onkowskich, b?d? wymaga?y inwestycji i planowania, oraz zapewnienia sprawiedliwej transformacji, kt¨®ra ograniczy r¨®?nice w rozwoju region¨®w. Polityczna niepewno?? mo?e potencjalnie negatywnie wp?ywa? na inwestycje a? do ko¨½ca cyklu wyborczego w maju 2025 r.

Ostatnia aktualizacja: maj 14, 2024

Strategia Banku ?wiatowego

Finansowanie, jakie Grupa Banku ?wiatowego oferuje Polsce jest wysoce selektywne i za ka?dym razem dotyczy d¨®br publicznych w skali globalnej i/lub regionalnej. Przez ostatnie trzydzie?ci lat Polska zdecydowanie usprawni?a system zarz?dzania gospodark?, czego przyk?adem mo?e by? znacz?cy pakiet dzia?a¨½ fiskalnych i monetarnych wdro?ony w 2020 r. przez kluczowe instytucje gospodarcze, kt¨®ry z?agodzi? spadek PKB spowodowany pandemi? COVID-19. Obecnie, w obliczu wojny w Ukrainie, wymogiem chwili jest elastyczne planowanie i zarz?dzanie gospodark?, aby mo?na by?o chroni? wzrost gospodarczy i finanse publiczne, a jednocze?nie wspiera? grupy b?d?ce w trudnej sytuacji, w tym uchod?c¨®w z Ukrainy.

Trzeba jednak podkre?li?, ?e konieczny jest dalszy rozw¨®j rz?dowych i samorz?dowych instytucji spo?eczno-gospodarczych odpowiedzialnych za zarz?dzanie zmian?, aby Polska mog?a z powodzeniem przeprowadzi? potr¨®jn? transformacj? - demograficzn?, zielon? i cyfrow? - i na dobre wej?? do grona kraj¨®w niekorzystaj?cych z wsparcia Mi?dzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (MBOiR). Chc?c pobudzi? wzrost gospodarczy i zneutralizowa? zagro?enia dla wydajno?ci, a tak?e ograniczy? problem nier¨®wno?ci szans, Polska b?dzie musia?a dokona? transformacji jednocze?nie w trzech obszarach: przestawi? gospodark? na zielone tory, wdro?y? technologie cyfrowe i dostosowa? si? do potrzeb starzej?cego si? spo?ecze¨½stwa. Potrzebna b?dzie wola polityczna, koordynacja instytucjonalna i potencja? administracyjny do uruchomienia niezb?dnych reform na poziomie administracji rz?dowej i samorz?dowej, w tym poprzez ustanowienie adekwatnych struktur finansowania inwestycji. Polskie samorz?dy musz? r¨®wnie? stawi? czo?a wyzwaniom wynikaj?cym z rosyjskiej inwazji na Ukrain?. Po wybuchu wojny do dwunastu najwi?kszych obszar¨®w metropolitalnych w Polsce nap?yn??y du?e grupy mieszka¨½c¨®w Ukrainy, co spot?gowa?o lokaln? presj? mieszkaniow? i odbi?o si? na funkcjonowaniu us?ug publicznych takich jak m.in. opieka zdrowotna, o?wiata, systemy wodno-kanalizacyjne czy us?ugi transportowe.

Bank ?wiatowy b?dzie kontynuowa? wsp¨®?prac? z rz?dem RP, UE, agendami ONZ i innymi partnerami przy wdra?aniu sztandarowych inicjatyw rozwojowych w celu pomna?ania globalnego dobra publicznego, czego przyk?adem s? procesy takie jak ekonomiczna integracja grup przymusowo przesiedlonych, dekarbonizacja i sprawiedliwa transformacja (zwi?zana z procesem odchodzenia od w?gla), a tak?e kompleksowo pojmowana gospodarka wodna, czyste powietrze i zr¨®wnowa?ony rozw¨®j miast.

Ostatnia aktualizacja: maj 14, 2024

Aktualno?ci gospodarcze

Tempo wzrostu gospodarczego w Polsce wyra?nie spad?o w pierwszej po?owie 2023 r. z solidnego poziomu 5,1 proc. rocznego wzrostu w 2022 r. Wyhamowanie wzrostu spowodowane by?o g?¨®wnie poziomem konsumpcji gospodarstw domowych, kt¨®ry zmniejszy? si? w odpowiedzi na inflacj?, trudniejszy dost?p do finansowania, wygaszanie wsparcia dla gospodarstw domowych oraz s?abe nastroje konsumenckie. Sta?o si? tak pomimo silnego rynku pracy, niskiej stopy bezrobocia, wy?szego zatrudnienia i dwucyfrowego wzrostu p?ac ?redniej i minimalnej. Dobre wyniki finansowe sektora przedsi?biorstw wzmocni?y aktywno?? inwestycyjn?. Wzrost eksportu pozosta? silny, podczas gdy s?aby popyt wewn?trzny zmniejszy? popyt na dobra importowane.

Inflacja wyra?nie zwolni?a z poziomu 18,4 proc. w lutym do warto?ci jednocyfrowych pocz?wszy od wrze?nia, w ?lad za spadkiem globalnych cen surowc¨®w, w tym energetycznych. Do spadku poziomu inflacji przyczyni?a si? tak?e aprecjacja z?otego oraz zanik zak?¨®ce¨½ w ?a¨½cuchach dostaw. Zerowy VAT na podstawowe produkty ?ywno?ciowe oraz ustawowe pu?apy cenowe na paliwa utrzymywa?y ceny na ni?szym poziomie.

Narodowy Bank Polski rozpocz?? cykl ?agodzenia monetarnego zaskakuj?c? obni?k? st¨®p procentowych o 75 punkt¨®w bazowych we wrze?niu. Obni?ki dokonano pomimo utrzymywania si? inflacji zdecydowanie powy?ej celu. Rynki wyceniaj? dodatkowe obni?ki st¨®p wraz z oczekiwanym wygaszaniem presji na wzrost cen. Z?oty umocni? si? o 10 proc. w 2023 r., po czym os?abi? si? w odpowiedzi na obni?k? st¨®p. 

Wska?niki skrajnego ub¨®stwa (liczone wg krajowej metodologii) pozosta?y w 2022 roku na podwy?szonym poziomie w por¨®wnaniu do okresu przed pandemi?. Wsp¨®?czynnik Giniego, b?d?cy miar? nier¨®wno?ci rozk?adu dochod¨®w, od 2017 r. konsekwentnie wykazuje tendencj? wzrostow?.

Prognoza gospodarcza

W 2023 r. przewiduje si? znaczne spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego w Polsce do 0,7 proc. z uwagi na wysok? inflacj?, ujemny realny wzrost dochod¨®w, trudniejszy dost?p do finansowania, negatywny wp?yw, jaki rosyjska inwazja na Ukrain? wywiera na nastroje konsumenckie, a tak?e zmniejszanie stanu zapas¨®w. W ?rednim terminie wzrost b?dzie wspierany przez odbicie konsumpcji prywatnej i zwi?kszon? aktywno?? inwestycyjn?, ale dalsze op¨®?nienia w nap?ywie ?rodk¨®w z Krajowego Planu Odbudowy i Zwi?kszania Odporno?ci s? czynnikiem ryzyka dla wzrostu. Mniejszy popyt z Unii Europejskiej b?dzie cz??ciowo zrekompensowany przez wy?szy eksport na Ukrain?. To, wraz ni?szym popytem na towary importowane i ni?szymi cenami energii w imporcie, prze?o?y si? na nadwy?k? na rachunku bie??cym w wysoko?ci 1,3 proc. PKB w 2023 r.

Oczekuje si?, ?e deficyt sektora rz?dowego i samorz?dowego (tzw. general government) w 2023 roku przekroczy 4,7 proc. PKB i pozostanie podwy?szony w 2024 roku. Przed?u?aj?cy si? okres z wysok? inflacj? jest wyzwaniem dla procesu zmniejszenia ub¨®stwa. Wysokie ceny energii i ?ywno?ci dotykaj? szczeg¨®lnie mniej zamo?nej cz??ci spo?ecze¨½stwa, kt¨®ra wydaje ponad po?ow? miesi?cznych wydatk¨®w na te dwie kategorie d¨®br. Nale?y si? spodziewa?, ?e odsetek ludno?ci zagro?onej ub¨®stwem zakotwiczonym b?dzie si? utrzymywa? na podwy?szonym poziomie 1-2 proc. powy?ej stanu z 2019 r.

Ostatnia aktualizacja: pa? 10, 2023