W?giel by? motorem nap?dowym rewolucji przemys?ow?, ale cen? by?y zanieczyszczenia emitowane do atmosfery. Dzi? surowiec ten wci?? jest dominuj?cym ?ród?em energii na ?wiecie, ale tak?e jednym z g?ównych ?róde? gazów cieplarnianym powoduj?cych wzrost temperatury na ziemi.
Niezaprzestanie wydobycia w?gla r. popchnie ?wiat w kierunku katastrofy klimatycznej, ostrzega .
Mi?dzy innymi z tego powodu kraje od Indonezji po Ukrain? odchodz? od w?gla. Mimo to w 2021 r. zu?ycie tego surowca w porównaniu z czasem pandemii COVID-19. Wiele krajów rozwijaj?cych si? zmaga si? obecnie ze znacz?cymi niedoborami energii, które mog? stan?? na przeszkodzie odbiciu gospodarczemu i z nieproporcjonaln? si?? uderzy? w najbiedniejszych. Powy?sze czynniki oraz wyzwania zwi?zane z zamykaniem kopalń oraz odradzaniem si? regionów zale?nych od w?gla spowalniaj? transformacj? w stron? czystej energii.
Do?wiadczenie krajów Unii Europejskiej oraz Stanów Zjednoczonych pokazuje, ?e odej?cie od w?gla mo?e trwa? dekady i stanowi? wyzwanie nie tylko dla gospodarek i rynku pracy, ale mo?e równie? by? wyzwaniem spo?ecznym i kulturowym. Mimo to, kraje s? mog? przygotowa? si? na odej?cie od w?gla w sposób, który chroni obywateli, lokalne spo?eczno?ci i ?rodowisko.
?Chodzi o lokalne spo?eczno?ci, miejsca pracy, umiej?tno?ci i lepsze ?ycie”
?Odej?cie od w?gla w sektorze wytwarzania energii elektrycznej jest najwi?kszym krokiem na drodze do ograniczenia globalnego ocieplenia” – powiedzia?a Mari Pangestu, Dyrektor Zarz?dzaj?ca ds. Polityki Rozwoju i Partnerstwa w Banku ?wiatowym, podczas niedawnych corocznych spotkań udzia?owców banku.
?Podj?li?my zobowi?zanie, by wspiera? kraje w przyspieszaniu transformacji energetycznej, ale jednocze?nie skupiamy si? na wa?nym aspekcie: na cz?owieku. Na tym jak chroni? pracowników, ich rodziny, wspólnoty i ?rodowisko” – doda?a Pangestu. ?Kluczowe jest, aby wspiera? pracowników i spo?eczno?ci lokalne, zapewniaj?c dost?p do nowych mo?liwo?ci w procesie transformacji do czystej energii. Chodzi o miejsca pracy, umiej?tno?ci i oczywi?cie, lepsze ?ycie.”
Wiele rz?dów i firm dyskutowa?o z pracownikami o transformacji energetycznej, uzgadniaj?c ?cie?k? odej?cia od w?gla, w tym dat? jego ostatecznego wycofania, a tak?e o zobowi?zaniach pracodawców i rz?dów do przeprowadzenia transformacji w sposób sprawiedliwy, mówi Sharan Burrow, Sekretarz Generalna mi?dzynarodowej federacji zwi?zków zawodowych ITUC.
?Jak wygl?da sprawiedliwa transformacja? Oznacza pewno??, ?e b?dzie praca. Je?li ludzie poczuj?, ?e zostali pozostawieni samym sobie, ?e zostan? porzuceni tak jak ich miejsca pracy, albo ?e s? cz??ci? porzuconych wspólnot, najzwyczajniej w ?wiecie nie b?dzie wzajemnego zaufania,” – powiedzia?a Burrow.
W ramach Planu Dzia?ań na rzecz Przeciwdzia?ania Zmianom Klimatu Bank ?wiatowy pracuje z krajami-producentami w?gla w celu opracowania jasnych map drogowych zmierzaj?cych do odej?cia od wydobycia surowca, ochrony pracowników, ich rodzin i spo?eczno?ci, a tak?e ochrony ?rodowiska i wsparcia inwestycji w efektywno?? energetyczn? oraz niskoemisyjn? i odnawialn? energi?. W tym celu bank wspó?pracuje z w?adzami centralnymi, regionalnymi i lokalnymi.
Odej?cie od w?gla: mapa drogowa
D??enie do sprawiedliwej transformacji b?dzie wymaga?o ca?o?ciowego podej?cia, które uwzgl?dni szerokie grono interesariuszy, w tym rz?dy, sektor prywatny, lokalne spo?eczno?ci, przedstawicieli ?wiata nauki oraz organizacje obywatelskie.
Kluczowym pierwszym krokiem jest dialog spo?eczny, który ma obj?? wszystkie zainteresowane strony, mówi Per Olsson Fridh, Minister ds. Mi?dzynarodowej Wspó?pracy Rozwojowej Szwecji.
“Potrzebujemy pe?nej koordynacji wszystkich instytucji publicznych na rzecz transformacji. Poprzez wspólne poszukiwanie obszarów rozwoju transformacja b?dzie dla ka?dego. Tego nam w?a?nie potrzeba.”
Rozmowa z lokalnymi spo?eczno?ciami na wczesnym etapie ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia mo?liwych skutków transformacji na ró?ne grupy, budowania zaufania i zapewnienia, ?e ludzie b?d? mogli aktywnie zarz?dza? swoim rozwojem i procesem transformacji. Ci, których proces ten mo?e dotkn?? najbardziej, mog? wspó?tworzy? plany, polityki i reformy, które wzmocni? instytucje i pozyskaj? inwestycje niezb?dne do rekultywacji terenów, wespr? pracowników w nowych zawodach i pomog? budowa? now? przysz?o?? gospodarcz?.
Globalna inicjatywa Banku ?wiatowego na rzecz regionów w?glowych w procesie transformacji zapewnia wsparcie doradcze i finansowe krajom, które zdecydowa?y si? na odej?cie od w?gla. Inicjatywa pomaga rz?dom m.in. zaprojektowa? ca?o?ciowe programy wsparcia spo?ecznego dla pracowników zagro?onych zwolnieniem, opracowa? programy doszkalaj?ce i wspieraj?ce zmian? pracy, stworzy? ca?o?ciowe plany rekultywacji ?rodowiska oraz zidentyfikowa? potencjalne ?cie?ki transformacji gospodarczej. Inicjatywa banku wspiera równie? państwa w osi?gni?ciu ich krajowych celów klimatycznych okre?lonych w porozumieniu paryskim.
W 2019 r. w Grecji, bank pomóg? opracowa? map? drogow? wyeliminowania w?gla z regionu, który ca?y czas zmaga? si? ze skutkami kryzysu finansowego 2008. Bezrobocie w Zachodniej Macedonii jest najwy?sze w kraju, w szczególno?ci w?ród m?odych ludzi, i utrata miejsc pracy w sektorze w?glowym mog?aby jeszcze bardziej pogorszy? sytuacj? w regionie. Mapa drogowa pokaza?a, co powinno zadzia? si? na poziomie rz?du, spo?eczeństwa i zarz?dzania ?rodowiskiem, aby przygotowa? obywateli i spo?eczno?ci do transformacji, a tak?e rekultywacji terenów pogórniczych.
