ANKARA, 13 Haziran 2022 – Dünya Bankas? taraf?ndan bugün yay?nlanan ?ncü niteli?inde bir rapora g?re, iklim de?i?ikli?inin etkilerine kar?? dayan?kl?l??? ve uyumu artt?rmaya ve ekonomi genelinde karbondioksit ve di?er sera gaz? emisyonlar?n? azaltmaya y?nelik etkili ve uygun eylemleri uygulamas? halinde Türkiye ?nümüzdeki 20 y?ll?k d?nemde 146 milyar dolarl?k tasarruf sa?lama potansiyeline sahip.
Türkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporuna (CCDR) g?re, faydalar büyük ?l?üde yak?t ithalat?ndaki azalmalardan ve hava kirlili?inin azalmas? sonucunda elde edilecek sa?l?k faydalar?ndan kaynaklanacak ve enerji güvenli?inin artt?r?lmas?na ve enerji harcamalar?n?n dü?ürülmesine katk?da bulunacakt?r Rapor elektrik sekt?rünün derin bir ?ekilde karbonsuzla?t?r?lmas?, bina ve ula?t?rma sekt?rlerinde enerji verimlili?i ve elektrifikasyonun sa?lanmas? ve sanayi ve tar?mda karbon ve di?er sera gaz? emisyonlar?n?n azalt?lmas? ?a?r?s?nda bulunmaktad?r. Bunlar, dünyan?n en fazla karbon sal?m?na sahip 17’nci ülkesi olarak Türkiye'nin bu gidi?at? tersine ?evirmek ve 2053 y?l?na kadar karbon n?tr olma taahhüdünü yerine getirmek i?in yapmas? gereken ?nemli de?i?iklikler aras?nda yer almaktad?r.
Dünya Bankas? Grubu’nun yeni bir ülke durum de?erlendirmesi rapor dizisi olan CCDR, bir yandan ekonomik büyümeyi ve yoksullukla mücadeleyi desteklerken di?er yandan karbon emisyonlar?n? azaltmak ve dayan?kl?l??? sa?lamak i?in ?ncelikli eylemleri belirlemek amac?yla, iklim ve kalk?nma aras?ndaki ba?lant?lar? ara?t?rmaktad?r. Türkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu, bu yeni rapor dizisinde yay?nlanacak olan ilk rapordur.
Dünya Bankas?’n?n Avrupa ve Orta Asya b?lgesinden sorumlu Ba?kan Yard?mc?s? Anna Bjerde raporun yay?nlanmas? vesilesiyle yapt??? a??klamada ?unlar? belirtti: “Dünya genelinde ba?ka bir?ok ülkede oldu?u gibi, Türkiye de iklim de?i?ikli?inin getirdi?i a??r? hava olaylar? ya?amaktad?r. Ge?ti?imiz y?l Paris ?klim De?i?ikli?i Anla?mas?'n?n onaylanmas?yla birlikte, Türkiye, bu krizle mücadele etme sürecinde küresel toplulu?a kat?lm??t?r. CCDR, Dünya Bankas?'n?n hayatlar? ve ge?im kaynaklar?n? korumak i?in daha d?nü?türücü eylemler sunmak amac?yla Türkiye ile yürüttü?ü ba?ar?l? i?birli?ini geni?letmesine olanak tan?yacakt?r.”
Rapor, dayan?kl? ve net s?f?r emisyonlu bir kalk?nma yolu (RNZP) i?in uyum ve azaltma eylemlerini bir araya getiren ve ayn? zamanda Türkiye’nin 2053 y?l?na kadar net s?f?r emisyona ula?ma taahhüdünü yerine getirmesinin maliyetlerini ve faydalar?n? ara?t?ran a??klay?c? bir strateji ortaya koymaktad?r. Strateji, ülkenin karbon emisyonlar?n? azaltma ?abalar?nda kilit ?nem ta??yan sekt?rler üzerinde odaklanmaktad?r. Bu sekt?rlerden baz?lar? ?unlard?r:
- Elektrik: Elektrik, emisyonlara en fazla katk?da bulunan sekt?rdür ve binalarda, ula?t?rmada ve sanayide elektrifikasyon yoluyla emisyon azalt?mlar?n? desteklemek i?in temiz elektrik ?ebekesine ihtiya? duyulmaktad?r. Elektrik sekt?rünün derin bir ?ekilde karbonsuzla?t?r?labilmesi i?in, k?mürden ge?i?in sürdürülmesi, yenilenebilir enerjinin yayg?nla?t?r?lmas? ve entegrasyonu ve enerji verimlili?inin artt?r?lmas?na y?nelik kararl? ad?mlar gerekmektedir. Bunlar Türkiye’nin enerji güvenli?ini sa?lamas?na, enerji maliyetlerini dü?ürmesine ve artan talebi kar??lamas?na yard?mc? olacakt?r.
- Bina ve Ula?t?rma: Daha iyi binalar ve ula?t?rma altyap?s?, dayan?kl?l???n artt?r?lmas? yoluyla hayatlar? kurtarabilir, ancak ayn? zamanda daha verimli enerji sa?layarak, tedarik zincirlerini geli?tirerek ve hareketlili?i iyile?tirerek, trafik s?k???kl???n? ve hava kirlili?ini azaltarak ekonomik faydalar da sa?layabilir. Bu, Türkiye'nin ?ehirlerini daha ya?anabilir, cazip, dayan?kl? ve rekabet?i hale getirecektir.
- Sanayi: Sanayi ve imalatta emisyonlar?n azalt?lmas?, en yeni ve en verimli teknolojilerin harekete ge?irilmesine dayal? k?sa vadeli f?rsatlar i?eren uzun vadeli bir zorluktur. Türkiye i?in daha ye?il ve daha verimli teknolojilere ge?i?, ?zellikle Avrupa Birli?i olmak üzere ihracat pazar pay?n? koruman?n, hatta artt?rman?n da bir yoludur.
- Ormanc?l?k ve Arazi Kullan?m?: Tar?msal ürün hasad?, yasad??? a?a? kesiminin azalt?lmas?, ormans?zla?man?n durdurulmas?, orman yang?nlar?n?n kontrolünün gü?lendirilmesi ve orman peyzaj? restorasyon ?abalar?n?n art?r?lmas? dahil olmak üzere emisyon azalt?mlar?n? optimize etmeye y?nelik hedefli bir dizi politika ve ?nlem.Do?al afetlerden a??r ?ekilde etkilenen bir ülkede dayan?kl?l??? sa?lamaya y?nelik yap?lacak yat?r?mlar da acil ve gereklidir. Resmi verilere g?re Türkiye'de sadece 2021 y?l?nda 107 sel, 66 orman yang?n?, 16 kar f?rt?nas? ve 39 heyelan olay? ya?anm??t?r.
Dayan?kl? net s?f?r yolu (RNZP) 2022-40 d?neminde 165 milyar ABD$ olarak tahmin edilen ?nemli bir yat?r?m gerektirmekle birlikte, bu maliyetin yar?s?n? ?zel sekt?rün üstlenmesi beklenmektedir. ?te yandan, bu ilave yat?r?mlar Türkiye ekonomisinin büyüklü?üne ve sa?layabilecekleri net faydaya (tüm maliyetler dü?üldükten sonra 2040 y?l?na kadar 146 milyar$) g?re nispeten kü?üktür.
Dünya Bankas? Türkiye ?lke Direkt?rü Auguste Kouame konu ile ilgili olarak yapt??? a??klamada ?unlar? belirtti: “Bir yandan Türkiye'nin ekonomik ve sosyal kazan?mlar?n? artt?r?rken ayn? zamanda kalk?nma ve iklim hedeflerine ula?mas?na yard?mc? olabilecek dayan?kl? ve net s?f?r emisyonlu bir yol uygulanabilirdir. Günümüzde yenilenebilir enerjide elde edilen ba?ar?lar sayesinde, güne? ve rüzgar enerjisi, gelecekteki enerji talebinin ?o?unu kar??laman?n en ucuz yolu haline gelmi?tir.”
Rapor, k?sa vadeli maliyetleri azaltmak, ye?il teknolojilerin maliyetinde beklenen dü?ü?lerden fayda sa?lamak ve strateji uyarlamalar?na olanak tan?mak amac?yla, acil ?ncelik niteli?indeki eylemleri ertelenebilecek müdahalelerden ay?rmaktad?r. ?ncelikli eylemler aras?nda yerli k?mür üretim ve tüketimine y?nelik sa?lanan maliyetli desteklerin sona erdirilmesi, yeni k?mür santrallerinin yap?m?n?n durdurulmas? ve bunun yerine yenilenebilir enerjinin desteklenmesi yer almaktad?r.
Türkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu, Dünya Bankas? bünyesinde g?rev yapmakta olan K?demli ?klim De?i?ikli?i Dan??man? Stéphane Hallegatte, Türkiye ?lke Ba? Ekonomisti Hans Anand Beck ve Ba? Enerji Uzman? Xiaodong Wang taraf?ndan yaz?lm??t?r. Raporu tamamlay?c? olarak bir ?lke ?zel Sekt?r De?erlendirme Raporu (CPSD) haz?rlanacakt?r.
Dünya Bankas? Grubu ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu
?klim ve kalk?nman?n entegrasyonu, Dünya Bankas? Grubu'nun 2021-2025 ?klim De?i?ikli?i Eylem Plan?n?n temel ayaklar?ndan birisini olu?turmaktad?r. Eylem plan?n?n uygulamas?n? ilerletmek i?in Banka Grubu yeni, temel bir durum de?erlendirmesi arac?n? uygulamaya koymu?tur: ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu. S?z konusu rapor, bir ülkenin kalk?nma hedeflerinin, iklim de?i?ikli?ini azaltma ve uyum ba?lam?nda nas?l ba?ar?labilece?ini analiz etmektedir. Bu raporlar, ülkenin iklim taahhütlerini yans?tacak ve kamu ve ?zel sekt?r ??zümleri yoluyla bunlar?n uygulanmas?n? desteklemenin yollar?n? belirleyecektir. ?klim de?i?ikli?ine uyum ve iklim etkilerini azaltma politikalar?nda insanlar?n oynad??? merkezi rolü tespit edecek, iklim risklerinin insanlar? nas?l etkiledi?ini ve hükümetlerin iklim de?i?ikli?inin ve iklim eyleminin yoksulluk, da??l?msal hususlar ve istihdam üzerindeki etkilerini ortadan kald?rmalar?n?n ve dayan?kl?l?k olu?turmalar?n?n yollar?n? de?erlendirecektir.
Bu rapor dizisinin ilki olan Türkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu, ?lkenin 2053 y?l?na kadar net s?f?r emisyona ula?ma ?eklinde belirlenen azaltma hedefi ile uyum ve dayan?kl?l?k ihtiya?lar? do?rultusunda, iklim eyleminin büyüme ve kalk?nma süreci ile nas?l etkile?ime girdi?ini ve ülkenin kalk?nma hedeflerine ula?mas?na nas?l katk?da bulundu?unu, ye?il teknolojilerin sundu?u f?rsatlar?n yakalanmas?na nas?l yard?mc? oldu?unu, dünyan?n s?f?r karbon teknolojilerine ge?i? yapt??? bir d?nemde ekonomiyi büyük ?l?ekli afetler veya karbon kilitlenmesi gibi uzun vadeli risklere kar?? nas?l korudu?unu ve herkes i?in adil ve kapsay?c? bir ge?i?i nas?l destekledi?ini ara?t?rmaktad?r.
Türkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporunu indirmek i?in
