Hà N?i, ngày 1 tháng 7 n?m 2022 – Báo cáo Qu?c gia v? c?a Nhóm Ng?n hàng Th? gi?i nh?n m?nh tính c?p thi?t c?a vi?c thích ?ng v?i bi?n ??i khí h?u, ??ng th?i v?i vi?c c?n tri?n khai nhi?u chính sách và ??u t? c?ng và t? ?? gi?m c??ng ?? carbon trong t?ng tr??ng.
100 tri?u ng??i d?n Vi?t Nam thu?c nhóm d? b? t?n th??ng nh?t trên th? gi?i tr??c tác ??ng c?a khí h?u ?ang ph?i ??i m?t v?i nhi?u r?i ro d?c theo b? bi?n dài 3.260 km và các vùng tr?ng th?p r?ng l?n c?a ??t n??c. Nguy c? ??i v?i các khu ?? th? và khu c?ng nghi?p, ??c bi?t là trong và xung quanh trung t?m kinh t? Thành ph? H? Chí Minh, ??t nhi?u b? ph?n l?n c?a n?n kinh t? vào r?i ro. ??ng b?ng s?ng C?u Long, n?i sinh s?ng c?a 18 tri?u ng??i, ?? và ?ang b? ?nh h??ng b?i bi?n ??i khí h?u; h?n 70% di?n tích ??t c?a m?t s? t?nh thành có th? b? ng?p trong vòng 80 n?m n?a. Báo cáo cho bi?t Vi?t Nam thi?t h?i kho?ng 10 t? USD vào n?m 2020, t??ng ???ng 3,2% GDP, do các tác ??ng c?a khí h?u. Các m? hình cho th?y t?ng chi phí kinh t? do bi?n ??i khí h?u g?y ra có th? lên t?i 523 t? USD vào n?m 2050. Báo cáo cho r?ng c?n ?u tiên ??u t? ?? gi?i quy?t các tác ??ng c?a bi?n ??i khí h?u.
Khi n?n kinh t? ?ang phát tri?n nhanh c?a Vi?t Nam ti?n d?n ??n v? th? là n??c có thu nh?p cao, Vi?t Nam c?ng c?n ph?i gi?m c??ng ?? carbon. ?óng góp c?a Vi?t Nam vào t?ng l??ng phát th?i khí nhà kính (KNK) toàn c?u t??ng ??i nh?, ch? ? m?c 0,8%. Tính theo bình qu?n ??u ng??i, l??ng phát th?i c?a Vi?t Nam ch?a b?ng m?t n?a l??ng phát th?i bình qu?n ??u ng??i c?a các n??c trong T? ch?c H?p tác và Phát tri?n Kinh t? (OECD). Tuy nhiên, t?c ?? t?ng tr??ng kinh t? nhanh chóng c?a Vi?t Nam ?? t?ng l??ng phát th?i KNK bình qu?n ??u ng??i lên g?p 4 l?n trong th? k? này, t? 0,79 t?n carbon dioxide (CO2) t??ng ???ng vào n?m 2000 lên 3,81 t?n CO2 vào n?m 2018, và l??ng khí th?i ?ang t?ng v?i t?c ?? nhanh nh?t trên th? gi?i. ? nhi?m liên quan ??n khí th?i này ?nh h??ng ??n s?c kh?e và gi?m n?ng su?t; tình tr?ng c?n ki?t tài nguyên và các tác ??ng c?a bi?n ??i khí h?u ?? làm t?n h?i ??n th??ng m?i và ??u t?.
“Vi?t Nam ph?i dành ngu?n l?c l?n ?? b?o v? Thành ph? H? Chí Minh – ?? th? l?n nh?t c? n??c và ???ng b? bi?n tr?ng th?p, và vùng ??ng b?ng s?ng C?u Long kh?i tác ??ng c?a bi?n ??i khí h?u," Phó Ch? t?ch Ng?n hàng Th? gi?i ph? trách ??ng ? và Thái Bình D??ng Manuela V. Ferro cho bi?t. “Vi?t Nam c?ng là qu?c gia ?óng góp ngày càng nhi?u vào phát th?i KNK. Vi?c th?c hi?n các cam k?t qu?c t? ??y tham v?ng c?a Vi?t Nam s? ?òi h?i ph?i có hành ??ng trong nh?ng l?nh v?c phát th?i chính nh? n?ng l??ng, giao th?ng, n?ng nghi?p và c?ng nghi?p ch? bi?n, ch? t?o, và s? d?ng ??nh giá carbon ?? thúc ??y ??u t?”.
Vi?t Nam ?? cam k?t ch?m d?t phá r?ng vào n?m 2030, gi?m 30% l??ng khí th?i mêtan và ch?m d?t m?i ho?t ??ng ??u t? vào s?n xu?t ?i?n than m?i, m? r?ng quy m? tri?n khai n?ng l??ng tái t?o và lo?i b? ?i?n than vào nh?ng n?m 2040. Nh?ng cam k?t này cao h?n ?óng góp do qu?c gia xác ??nh (NDC) n?m 2020, trong ?ó Vi?t Nam cam k?t ??t m?c tiêu gi?m phát th?i kh?ng ?i?u ki?n là 9% vào n?m 2030 so v?i n?m c? s? 2014 và m?c tiêu gi?m phát th?i có ?i?u ki?n là 27%.
?? giúp Vi?t Nam ??t ???c các m?c tiêu phát tri?n, ??ng th?i th?c hi?n các cam k?t v? khí h?u, Báo cáo CCDR ?? xu?t nhi?u gi?i pháp trên hai góc ?? quan tr?ng, ?ó là n?ng cao kh? n?ng ch?ng ch?u v?i các tác ??ng c?a khí h?u và theo ?u?i chi?n l??c t?ng tr??ng h??ng n?n kinh t? gia?m d??n ca?c ngu??n na?ng lu???ng tha?m du?ng carbon. Hai l? trình này s? giúp Vi?t Nam ??t ???c các m?c tiêu v? khí h?u ??ng th?i t?ng GDP bình qu?n ??u ng??i h?n 5%/n?m - t? l? trung bình c?n thi?t ?? tr? thành qu?c gia có thu nh?p cao vào n?m 2045.
N?u kh?ng có các bi?n pháp thích ?ng toàn di?n, tác ??ng c?a bi?n ??i khí h?u có th? khi?n thêm t? 400.000 ??n 1 tri?u ng??i r?i vào c?nh nghèo cùng c?c vào n?m 2030. ??ng th?i, ?? b?o v? các h? gia ?ình d? b? t?n th??ng nh?t tr??c giá n?ng l??ng t?ng cao và gián ?o?n vi?c làm trong quá trình chuy?n d?ch sang n?n kinh t? carbon th?p, Vi?t Nam s? c?n ??y m?nh các ch??ng trình khuy?n khích khu v?c t? nh?n áp d?ng nh?ng c?ng ngh? s?ch h?n và t?o thu?n l?i cho d?ch chuy?n lao ??ng.
D?a trên k?t qu? ch?y m? hình và ph?n tích c?a báo cáo, Nhóm Ng?n hàng Th? gi?i ?? xu?t 5 gói chính sách ?u tiên bao g?m:
- M??t chu?o?ng tri?nh c??p vu?ng cho khu v??c ???ng b??ng so?ng C??u Long d? b? t?n th??ng, là n?i ?óng góp 50% s?n l??ng lúa g?o và m?t ph?n ba GDP n?ng nghi?p c?a ??t n??c. Khu v?c này ?ang ph?i ??i m?t v?i nhi?u r?i ro nh? xói l? b? bi?n và b? s?ng, m?c n??c bi?n d?ng và x?m nh?p m?n. Ch??ng trình này s? h?n ch? khai thác cát và khai thác n??c ng?m, ??u t? thêm c? s? v?t ch?t và t?ng c??ng ?i?u ph?i vùng, ??ng th?i h? tr? sinh k? cho nh?ng ng??i n?ng d?n ?ang tìm gi?i pháp thích ?ng v?i nh?ng thách th?c c?a bi?n ??i khí h?u.
- M?t k? ho?ch t?ng h?p b?o v? các ?? th? ven bi?n và k?t n?i giao th?ng kh?i tác ??ng c?a th?i ti?t kh?c nghi?t. K? ho?ch này bao g?m ho?t ??ng n?ng c?p h? th?ng ???ng b? và n?ng l??ng, c?ng nh? t?ng c??ng h? th?ng qu?n l? r?i ro th?i ti?t và c?nh báo s?m.
- M??t chu?o?ng trình gi?m ? nhi?m kh?ng khí bao v?y khu v?c Hà N?i, n?i ch?t l??ng kh?ng khí kém ?? v??t ít nh?t 5 l?n gi?i h?n theo h??ng d?n c?a T? ch?c Y t? Th? gi?i trong h?n m?t n?a th?i gian t? n?m 2018 ??n n?m 2021, và d? báo n?ng ?? b?i m?n s? còn ti?p t?c t?ng lên.
- Ta?ng t??c qua? tri?nh chuyê?n di?ch sang n?ng l??ng tái t?o b??ng ca?ch ca?i thi??n khung pha?p ly? ?? khuy?n khích s? tham gia c?a khu v?c t? nh?n ???u tu? t?ng co?ng su??t cu?a lu???i ?i??n và th?c hi?n các k? ho?ch ti?t ki?m n?ng l??ng.
- M? r?ng an sinh x? h?i ?? bù ??p nh?ng tác ??ng kinh t? mà các gi?i pháp khí h?u có th? tác ??ng ??n nh?ng ng??i d? b? t?n th??ng nh?t. Tài tr? cho các ch??ng trình x? h?i b?ng ngu?n thu t? thu? carbon s? giúp h? tr? ng??i nghèo kh?i tác ??ng c?a vi?c t?ng chi phí ?i l?i và n?ng l??ng.
Báo cáo ??c tính giá tr? hi?n t?i c?a nhu c?u ??u t? thêm vào các gi?i pháp thích ?ng và gi?m nh? tác ??ng c?a bi?n ??i khí h?u t? nay ??n n?m 2040 lên ??n kho?ng 6,8% GDP m?i n?m, t??ng ???ng kho?ng 368 t? USD. Vi?t Nam c?ng s? c?n b? sung ??u t? c?ng b?ng nhi?u c?i cách chính sách ?? thu hút ??u t? t? nh?n. Các d? án ??u t? ?u tiên cho thích ?ng t? nay ??n n?m 2040 có th? c?n kho?ng 254 t? USD, và ?? gi?m t?c ?? t?ng phát th?i s? c?n ít nh?t 81 t? USD. Thu? carbon ho?c các quy ??nh hình thành h? th?ng mua bán khí th?i s? là chìa khóa ?? Vi?t Nam ??t ???c các m?c tiêu phát tri?n và khí h?u ??y tham v?ng.
“Hai m?c tiêu, tr? thành m?t qu?c gia có thu nh?p cao và phát th?i ròng b?ng “0” trong 30 n?m t?i, ?òi h?i Vi?t Nam ph?i huy ??ng m?t l??ng l?n v?n t? nh?n. ?? ?i?u này tr? thành hi?n th?c, ?i?u quan tr?ng là Vi?t Nam ph?i thi?t k? và th?c hi?n các chính sách và c?i cách ?úng ??n,” ?ng Alfonso Garcia Mora, Phó Ch? t?ch Khu v?c Ch?u ? - Thái Bình D??ng c?a IFC, cho bi?t. “Xanh hóa l?nh v?c tài chính, thúc ??y các d? án t?ng tr??ng xanh trên nhi?u l?nh v?c và ban hành quy trình th? t?c minh b?ch và d? ?oán cho các d? án n?ng l??ng là m?t ?u tiên r? ràng”.
Báo cáo qu?c gia v? Khí h?u và Phát tri?n c?a Nhóm Ng?n hàng Th? gi?i
Báo cáo qu?c gia v? Khí h?u và Phát tri?n (CCDR) c?a Nhóm Ng?n hàng Th? gi?i là các báo cáo ?ánh giá quan tr?ng m?i tích h?p các m?i quan t?m v? bi?n ??i khí h?u và phát tri?n. Báo cáo này s? giúp các qu?c gia ?u tiên gi?i pháp có tác ??ng l?n nh?t v? gi?m phát th?i KNK và n?ng cao kh? n?ng thích ?ng, ??ng th?i th?c hi?n các m?c tiêu phát tri?n l?n h?n. Báo cáo CCDR ???c x?y d?ng d?a trên d? li?u và nghiên c?u ch?t ch?, ??ng th?i xác ??nh các l? trình chính ?? gi?m phát th?i KNK và tính d? b? t?n th??ng do khí h?u, bao g?m các chi phí và thách th?c c?ng nh? l?i ích và c? h?i c?a các l? trình này. Các báo cáo ?? xu?t nh?ng hành ??ng c? th? và mang tính ?u tiên ?? h? tr? quá trình chuy?n d?ch sang carbon th?p và thích ?ng. Là tài li?u ???c c?ng b? c?ng khai, Báo cáo CCDR có m?c tiêu cung c?p th?ng tin cho các chính ph?, ng??i d?n, khu v?c t? nh?n và các ??i tác phát tri?n, và t?ng c??ng h? tr? cho ch??ng trình ngh? s? v? phát tri?n và khí h?u. Báo cáo CCDR s? cung c?p th?ng tin cho các ?ánh giá quan tr?ng khác c?a Nhóm Ng?n hàng Th? gi?i, các ho?t ??ng h? tr? và cho vay qu?c gia, ??ng th?i giúp thu hút v?n và tài tr? tr?c ti?p cho nh?ng gi?i pháp khí h?u mang l?i tác ??ng l?n.
*K? t? ngày 1.7, ?ng Alfonso Garcia Mora là Phó Ch? t?ch Khu v?c Ch?u ?u, Ch?u M? Latinh và Caribe c?a IFC.
