WARSZAWA, 5 pa?dziernika 2023 r. – Bank ?wiatowy podniós? prognoz? wzrostu gospodarczego krajów rozwijaj?cych si? w regionie Europy i Azji ?rodkowej na 2023 r. do 2,4 procent – tak wynika z opublikowanego w czwartek raportu.
Wy?sze tempo wzrostu b?dzie mo?liwe dzi?ki lepszym perspektywom gospodarczym Ukrainy oraz krajów Azji ?rodkowej i dzi?ki odporno?ci sektora konsumenckiego w Turcji, ale tak?e z powodu wy?szego od oczekiwanego wzrostu w Rosji, nap?dzanego przez wydatki na zbrojenia oraz transfery socjalne. Bez uwzgl?dnienia Ukrainy i Rosji tegoroczny wzrost w regionie Europy i Azji ?rodkowej spodziewany jest na poziomie 3,0 procent. Pomimo podwy?szenia prognoz, tempo wzrostu w regionie pozostaje s?absze w porównaniu do d?ugoterminowych ?rednich przed pandemi?. W po?owie krajów regionu tempo wzrostu w tym roku b?dzie ni?sze lub zbli?one do roku 2022.
Na lata 2024-25 spodziewany jest w regionie wzrost gospodarczy na poziomie ok. 2,6 procent rocznie. Wp?yw na tempo rozwoju gospodarczego b?d? mia?y: s?abe odbicie w Unii Europejskiej, najwi?kszym partnerze handlowym regionu Europy i Azji ?rodkowej, wysoka inflacja, skutki rosyjskiej inwazji na Ukrain? oraz trudniejszy dost?p do finansowania.
?Nak?adaj?ce si? na siebie szoki spowodowane inwazj? Rosji na Ukrain?, wzrost kosztów ?ycia oraz ryzyka klimatyczne tworz? ogromne wyzwania dla Europy i Azji ?rodkowej,” mówi Antonella Bassani, wiceprezeska Banku ?wiatowego na region Europy i Azji ?rodkowej. ?Państwa regionu b?d? potrzebowa?y nowych sposobów na zwi?kszanie produktywno?ci, osi?ganie lepszych rezultatów gospodarczych i spo?ecznych, zwi?kszanie odporno?ci oraz przyspieszenie wysi?ków na rzecz dekarbonizacji gospodarki.”
Nad perspektywami wzrostu rynków wschodz?cych w regionie ci??y szereg czynników ryzyka. Wysoka inflacja mo?e si? utrzymywa? z uwagi na zwi?kszon? zmienno?? na globalnych rynkach surowcowych oraz wzrost kosztów energii. Globalne rynki finansowe mog? sta? si? bardziej zmienne i selektywne z uwagi na trudniejszy dost?p do finansowania. Globalny wzrost w okresie 2020-2024 jest najs?abszy ze wszystkich pi?cioletnich okresów od 1990 r., a jego poziom mo?e si? jeszcze os?abi?.
?Deficyty fiskalne w zasadzie nie zmieni?y si? w tym roku pomimo planowanej wcze?niej przez rz?dy konsolidacji fiskalnej, maj?cej nast?pi? po okresie wyra?nie zwi?kszonych wydatków pandemicznych oraz wzrostu kosztów ?ycia” – mówi Ivailo Izvorski, g?ówny ekonomista Banku ?wiatowego na region Europy i Azji ?rodkowej. ?Presj? na bud?ety krajowe wywiera? b?d? rosn?ce koszty starzenia si? spo?eczeństw, wy?sze p?atno?ci odsetkowe, potrzeby inwestycyjne zwi?zane z dostosowywaniem si? do zmian klimatu oraz zarz?dzanie innymi nak?adaj?cymi si? na siebie kryzysami.”
Gospodarka Ukrainy uro?nie w 2023 r. wg prognoz Banku o 3,5 procent po spadku o 29,1 procent w 2022 r., roku wznowienia inwazji przez Rosj?. Do wzrostu przyczyni? si? bardziej stabilna poda? energii elektrycznej, wy?sze wydatki rz?dowe, utrzymuj?ce si? wsparcie ze strony darczyńców, lepsze zbiory w sektorze rolnym oraz przekierowanie niektórych wyrobów eksportowych na kierunek zachodni.
Gospodarka Turcji uro?nie o 4,2 procent w 2023 roku. Silny popyt konsumencki oraz zmniejszona niepewno?? regulacyjna s? czynnikami wspieraj?cymi wzrost gospodarczy. Dynamika wzrostu PKB najprawdopodobniej spadnie jednak do ok. 3.5% ?redniorocznie w latach 2024-25, gdy popyt wewn?trzny wyhamuje w obliczu rosn?cych stóp procentowych i stopniowej konsolidacji fiskalnej. W Federacji Rosyjskiej wzrost wydatków rz?dowych i konsumpcja wespr? wzrost PKB do poziomu 1,6 procent w 2023 roku. Nast?pnie wzrost os?abnie do 1,3 procent w 2024 i 0,9 procent w 2025 z uwagi na ograniczenia mocy wytwórczych i s?abn?cy popyt konsumpcyjny.
W regionie Azji ?rodkowej oczekuje si? przyspieszenia wzrostu do 4,8 procent w 2023 roku oraz ?redniorocznego wzrostu na poziomie 4,7 procent w latach 2024-25, przy za?o?eniu, ?e inflacja utrzyma si? na umiarkowanym poziomie.
Natomiast w regionie Ba?kanów Zachodnich wzrost spowolni do 2,5 procent w 2023 roku, ale przyspieszy do 3,3 procent w kolejnych dwóch latach z uwagi na os?abienie presji inflacyjnej, stopniowe odbudowanie eksportu oraz wzrost wydatków publicznych zwi?zany z projektami infrastrukturalnymi wspieranym przez darczyńców zewn?trznych. W 2023 roku konsumpcja pozosta?a mocna w Albanii, Kosowie i Czarnogórze, wspierana odbiciem w sektorze turystycznym, ale os?ab?a w Bo?ni i Hercegowinie, Macedonii Pó?nocnej i Serbii z uwagi na ni?szy popyt ze strony krajów Unii Europejskiej.
Wy?szy wolumen handlu oraz nap?yw ?rodków finansowych i ludzi wci?? wspieraj? aktywno?? gospodarcz? w niektórych państwach regionu, w szczególno?ci w Azji ?rodkowej i w regionie Kaukazu Po?udniowego. Armenia, Gruzja i Tad?ykistan pozostaj? krajami o najwy?szym tempie wzrostu gospodarczego w regionie drugi rok z rz?du.
